ሊዩ ሺያዎቦ፤ የቻይና ህሊና

ሊዩ ሺያዎቦ (Liu Xiaobo) በቅርብ ከዚህ ዓለም የተለዩ የቻይና ምሁር የሰላምና ፍትህ ተቀናቃኝ የመንግስት ተቃዋሚ ነበሩ። ታሪካቸው ለሁላችንም ኢትዮጵያዊያን እጅግ አስተማሪ ነው። ይህ ጽሑፍ ጠቅለል አድርጎ የሊዩን የፖለቲካ ማንነትን በደምብ የሚገልጽ ይመስለኛል።  

ከሊዩ ሺያዎቦ ግንዛቤዎች መካከል አንዱ አትኩረን ማየት ያለብን የሚመስለኝ ስለ ምዕራቡ ዓለምና ምዕራባዊነት የነበራቸው አመለካከት ነው። ሊዩ በመጀመርያ ምዕራባዊነትንና የምዕራብ አገሮችን አጉል ያደንቁ ነበር። የአገራቸውን የፖለቲካ ችግር ከምዕራብ አገሮች «ዴሞክራሲ» «ፍትህ» «ሰላም» እና ጠቅላላ «ስልጣኔ» ሲያነጻጽሩ የምዕራብ አገሮች ገነት የሆኑ ይመስላቸው ነበር።

ግን እንደ ታላቁ ሩሲያዊ አሌክሳንደር ሶልዠኒትሲን ሊዩ አሜሪካን ሲጎበኙ ይህ አመለካከታቸው የተሳሳተ እንደሆነ ተገነዘቡ። የአሜሪካን ችግር ሲያዩ የምዕራብ አገሮች ገነት አለመሆናቸው ብቻ ሳይሆን ግነት በምድር መኖር እንደማይቻልም ተገነዘቡ! ምዕራባዊነትንም እንደ ጣዖት ማየት አቆሙ። አገሬ ቻይና እንደ ምዕራብ አገሮች መሆን አለበት ብለው ማሰብ አቆሙ። የራስችንን ችግር በራሳችን መንገድ ማስተካከል አለበን ብለው አሰቡ።

የምዕራብ ስልጣኔን ፍፁም አድርጌ የማየው የነበረው ምክንያት በአገር ወዳድ ስሜቴ ምዕራቡን ዓለም ለቻይና ተሃድሶ አራአያ ትህናለች ብዬ ነው። ግን ይህ አመለካከቴ የምዕራብ ዓለሙን ግድፈቶችን እንዳላይ አድርጎኛል። የምዕራብ ስልጣኔን አጉል አመልክ ነበር መልካምነቱን አጋንኜ ነበር። የራሴን አስተሳሰብን ትክክልነትም አጋንኜ ነበር። ምዕራብ ዓለሙ ቻይናን የሚያድን ብቻ ሳይሆን የዓለም በሙሉ የሰው ልጅ የመጨረሻ ግብ ይመስለኝ ነበር። የዓለም አገሮች በሙሉ እያደጉ ሲሄዱ እንደ ምዕራብ አገሮች እየመሰሉ ይሄዳሉ ብዬ አስብ ነበር። በተጨማሪ ይህን ቅዠታማ አስተያየቴን ይዤ አገሬን አድናለው ቢየ አስብ ነበር። 

አሁን ግን የገባኝ ይህ ነው፤ የምዕራብ ስልጣኔ ቻይና አሁን ባለችበት ሁኔታ ለማደስ ጥሩ ምሳሌዎች ይኖሩታል ግን ዓለምን የሰው ልጅን ሊያድን አይችልም። 

የምዕራብ ስልጣኔን ራቅ ብለን ሰከን ብለን ከተመለከትነው የሰው ልጅ ቀጥንት እስካሁን ያሉትን ችግሮች አሉት።
ለ30 ዓመት በላይ በቻይና አምባገነናዊ ሥርዓት የኖርኩኝ ሆኜ ስለ የሰው ልጅ ማንነትና ዕጣ ማሰብ ከፈለግኩኝና እውነተኛ መሆን ከፈለግኩኝ ሁለት ትንተኖች ማድረግ ይኖርብኛል፤ 

1. የምዕራብ ስልጣኔን ቻይናን ለመተንተን መጠቀም አለብኝ
2. የራሴን የፈጠራ ሃሳቦችን የምዕራብ ዓለምን ለመተቸት መጠቀም አለብኝ

ሊዩ ሺያዎቦ ከጻፉት መጸሐፎች የታወቀው «ጠላት የለኝም ጥላቻም የለኝም» ነው። ሊዩ ለቻይና መሪዎች የኮምዩኒስት ፓርቲ አባሎች እና ሌሎች ገዞች ጥላቻውን አስወገደ። የሃገሩ ሥርዓት ምክንያት እነሱ ብቻ ሳይሆኑ እያንዳንዱ ቻይናዊ ሃላፊነት እንዳለበት ተገንዝበው ሁላችንም መቀየር አለብን ንለው ያምኑ ነበር። ስሜትን የሚያስተስት ለፖለቲካ ምቹ ሃሳብ ባይሆንም ትክክለኛው እውነት የሆነ ሃሳብ ነው።

ለዚህ መሰለኝ ሌሎች ይበልጥ የሚጮሁ (የሚለፈልፉ) መንግስትን የሚተቹ የመንግስት ተቃዋሚዎች ሳይታሰሩ ሊዩ ሺያዎቦ እስኪሞቱ የታሰሩት። ሊዩ ሺያዎቦ እውነቱን ደረሱበት። መንስግትን ብቻ ሳይሆን ላለው ሥርዓት ህዝቡንም ሃላፊነት አለው አሉ። ህዝቡ ቢያዳምጣቸው ደግሞ የእውነት ለውጥ እንደሚመጣ መንግስት ያውቃል።

ሊዩ ሺያዎቦ የምዕራብ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ለውጥ ለማምጣት አያስፈልጉንም አሉ። የራሳችን ማንነት ስነ መግባር ፍትህ ህሊና ይበቃናል። ሊዩ በየ ምዕራብ መገናኛ ብዙኃን እየዞረ ቃለ ምልልስ አይሰጥም ነበር። ሌሎች ይህን የሚያደርጉ ሳይታሰሩ ታሰረ። የቻይና ኮምዩኒስት ፓርቲ ምን እውነት እንደሆነና ምን አይነት አስተሳሰብ ከስልጣን እንደሚያወርዱ በደምብ ያውቃል። ስለዚህ ሰላማዊው ሊዩ ሺያዎቦ ታሰረና ሞተ። ታላቅ ምሳሌ ናቸው።